Saskia Postma – De Personal Branding Coach

“Zou Louis van Gaal de werving en selectie van zijn team overlaten aan een recruiter? “

Een goede vraag die ik onlangs las in een artikel. Een vraag waarvan je het antwoord eigenlijk zelf wel kunt bedenken. En de auteur heeft hier wel een punt.

Als je een winnend elftal samenstelt moet iedere kandidaat niet gewoon ‘good’ zijn maar ‘great’. En uiteraard geldt dat ook voor het managementteam van een organisatie. Maar niet alleen vaste krachten moeten ‘great’ zijn, interim managers natuurlijk ook. Want van interim managers wordt een stevige meerwaarde verwacht. Hij moet snel ingewerkt zijn en resultaten weten neer te zetten, vaak in een complexe setting.

Gelukkig schijnt de ideale interim manager te bestaan

Althans, volgens Marjolein Risseeuw, auteur van het boek Managen is alleen leuk als het tijdelijk is. Zij beschreef voor Managersonline het profiel van de ideale interim manager aan de hand van de volgende kenmerken:

• Sensitieve gesprekspartner die serieus aan persoonlijke ontwikkeling doet en gaat voor authentiek leiderschap.
• Heeft een uitgekristalliseerd wereldbeeld en kent de eigen kernkwaliteiten, managementstijl en ontwikkelpunten.
• Werkt dicht bij mensen, ambitie ligt bij algemeen management. Moet daarbij macht kunnen delen en op tijd weer kunnen overdragen.
• Heeft een positieve keuze gemaakt voor het vak, is uit eigen wil begonnen, in plaats van uitgerangeerd en noodgedwongen.
• Expert in een functioneel gebied of een specifieke markt.
• Kent het politieke spel dat in grote organisaties wordt gespeeld en kan in verschillende rollen acteren. Heeft als trekker, ‘duwer’ of projectleider deelgenomen aan diverse complexe organisatieveranderingen. Weet daarom hoe het voelt om te veranderen.
• Heeft als professional gewerkt in een adviesorganisatie en hier geleerd een opdracht projectmatig aan te pakken en de opdrachtgever te adviseren.

Grijze muis of paarse koe?

Een prachtig plaatje vind ik het en ik mag hopen dat vele interim managers zichzelf in dit profiel kunnen herkennen. Want het zijn zaken die je bij een goede interim manager mag verwachten. De manier waarop veel interim managers zichzelf beschrijven sluit in grote lijnen ook aan bij het profiel zoals Marjolein Risseeuw het heeft omschreven.

De gemiddelde interim manager beschrijft zichzelf als ervaren change manager die snel thuis is in een nieuwe omgeving. Vanuit zijn brede bedrijfskundige achtergrond is hij goed in staat de zaken op een integrale manier te benaderen en de juiste verbanden te leggen. Dankzij goede communicatieve vaardigheden krijgt hij de mensen mee in de gewenste verandering.

Op zich is dit allemaal heel mooi maar toch is het nog weinig onderscheidend. Van de persoonlijkheid van de interim manager zie je bijvoorbeeld vaak weinig terug in het CV. Terwijl ik als headhunter met name de persoonlijkheid van de kandidaat vaak van doorslaggevend belang vond voor de juiste match. Bij sommige kandidaten had je meteen het goede gevoel. Dat ze prima zouden kunnen passen in de opdracht. Anderen waren op zich een prima kandidaat maar niet geschikt voor die specifieke opdrachtgever en de rol die werd gevraagd. Daarnaast ben ik in gesprekken met interim managers ook altijd op zoek naar voorbeelden waarin de interim manager blijk geeft van een vernieuwende aanpak of van een duidelijke visie op wat zich afspeelt in de markt. Op dat punt moet helaas menigeen het antwoord schuldig blijven.

Wat mij opvalt, is dat veel kandidaten slecht in staat zijn hun toegevoegde waarde helder over de bühne te brengen zodat opdrachtgevers of bureaus een bewuste keuze voor hen kunnen maken. Het kwam regelmatig voor dat ik met iemand aan tafel zat die vele malen leuker bleek te zijn en meer in huis had, dan zijn CV zou doen vermoeden. Een gemiste kans.

Wat een paarse koe onderscheidend maakt

Ik ben zelf een fan van Seth Godin, een bekende marketeer. In zijn boek ‘Purple Cow’ geeft hij feilloos aan wat iemand tot een sterk merk maakt. Stel je maar eens een overvol een weiland vol zwart-witte koeien voor met daartussen een paars exemplaar. Die valt op. Iemand die opmerkelijk is, is de moeite waard om over te praten.

Mensen als Steve Jobs, Tom Peters, of Annemarie van Gaal hebben een eigen visie en ze staan ergens voor. Niet iedereen hoeft een fan van hen te zijn. Dat geeft niet. Ze realiseren hun eigen markt. Ze zijn eigenzinnig, ze blijven dicht bij zichzelf en dat maakt hen authentiek. Je weet precies wat je aan hen hebt en dat is prettig helder. Door hun onafhankelijke denkwijze zijn ze in staat een organisatie echt een slag verder te brengen.

Tom Peters werd bij Mc Kinsey door zijn collega’s voor gek verklaard toen hij een uitgebreid onderzoek startte naar de eigenschappen van succesvolle bedrijven. In die tijd vond men dit onderwerp veel te vaag en soft. Het lachen zal zijn voormalige collega’s wel zijn vergaan toen het boek ‘In search of excellence’ wereldwijd een bestseller werd waarvan al in de eerste jaren vier miljoen exemplaren werden verkocht.  Hij brak hiermee in 1982 door als de eerste managementgoeroe en wordt sindsdien door bedrijven, overheden en instellingen uitgenodigd om hen over excellence te adviseren.

Steve Jobs was geen makkelijke man, niet eens sympathiek misschien, maar hij had wel een visie. Hij ontwikkelde de ‘Think Different’-campagne omdat zowel de klanten als de medewerkers niet meer wisten wat de kernwaarden van Apple waren. De campagne kreeg enthousiaste kritieken, ontwikkelde een grote cultaanhang en bleef meer dan 5 jaar het klapstuk van Apple’s reclame-uitingen. Het was een van de meest vernieuwende en inspirerende reclamecampagnes aller tijden. Apple was in 1997 zo goed als failliet maar werd door hem weer opnieuw succesvol op de kaart gezet.

Annemarie van Gaal ging in 1990 samen met Derk Sauer naar Rusland en richtte hier een bedrijf op dat ondanks de bijzondere en moeilijke omstandigheden in 5 jaar tijd uitgroeide tot marktleider in Rusland met 700 medewerkers. Hier heeft zij bewezen ondanks de cultuurverschillen, corruptie, extreme bureaucratie en economische tegenslagen enorm succesvol te zijn.

Waarom organisaties paarse koeien nodig hebben

Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg…
In een onderzoek van de Economist Intelligence Unit noemt 90 procent van de topbestuurders strategische wendbaarheid cruciaal voor het succes van de organisatie. In een wereld waar verandering een continue factor is, moeten veel organisaties zich voortdurend aanpassen aan een nieuwe werkelijkheid. Voor management dat al jarenlang bij dezelfde organisatie werkt, kan dat een lastige opgave zijn.

• Managers die jarenlang bij hetzelfde bedrijf werkzaam zijn of in dezelfde branche kunnen gaan leiden aan tunnelvisie. Ze zijn gewend te denken vanuit de oude structuren.
• Vaak zijn zij daarnaast zo druk met de dagelijkse operatie dat er weinig gelegenheid is om buiten dit operationele referentiekader te treden. Er is gewoon geen tijd om aandacht te besteden aan strategische ontwikkelingen.
• Ook heeft het zittende management vaak weinig of geen ervaring met het managen van ingrijpende veranderingen.

Inspiratie en nieuwe resultaten door een frisse blik van buiten

Maak optimaal gebruik van die frisse blik van buiten die een interim manager meebrengt.
Betrek de interim manager als sparringpartner bij de strategievorming om tunnelvisie te voorkomen. Durf ruimte te bieden aan de interim manager om dieper te graven naar de vraag achter de vraag, om het management mee te nemen in vernieuwende initiatieven.

Interim managers hebben bij veel organisaties in de keuken mogen kijken en kunnen met deze brede ervaring makkelijk verbanden leggen. Ze hebben diverse good practices meegemaakt en zelf toegepast. Deze toegepaste kennis is veel waard.
Het kan daarbij ook zeer interessant zijn eens een interim manager in te schakelen die in een andere branche heeft gewerkt en daarmee iets nieuws toe kan voegen. Een voorbeeld is de interim manager met een logistieke achtergrond die werd ingezet bij een zorginstelling die slecht liep en waar bezuinigd moest worden.

“Het kan zeer interessant zijn eens een interim manager in te schakelen die in een andere branche heeft gewerkt en daarmee iets nieuws toe kan voegen.“

Vanuit zijn logistieke achtergrond was deze interim manager gewend te werken (en resultaten te bereiken) met flinterdunne marges. Om dan toch winst te behalen is een goede sturing op cijfers essentieel, dus ook daar was hij zeer ervaren in. Feitelijk gezien hangt de zorg aan elkaar van logistieke processen. Als logistiek manager was hij gewend succesvol processen te optimaliseren dus hij kon zijn expertise op dit vlak hier ook uitstekend toepassen. Ook wist hij de medewerkers mee te nemen in het verandertraject. Als people manager pur sang wist hij al snel weer een goede motivatie te bereiken door structuur aan te brengen en medewerkers naar een hogere taakvolwassenheid te brengen.

Het resultaat: binnen korte tijd waren de beide tehuizen vanuit de rode cijfers naar winstgevendheid, met daarnaast een verhoogde motivatie bij de medewerkers. Ook het ziekteverzuim werd teruggebracht van ruim 10% naar 2,5%.
Het kan goed zijn om eens een frisse wind door de organisatie te laten waaien. Juist interim managers zijn in staat in korte tijd de organisatie weer toekomstbestendig te maken door hun onafhankelijke rol, deskundigheid en ervaring met verandermanagement. Maak daar gebruik van. Een goede interim manager betaalt zichzelf altijd terug.